Zwarte soldaten vullen een pekzwarte bladzijde

Zes foute Nederlanders vertellen hun verhaal
Een super-schandvlek voor ons land bestaat in het grote aantal Nederlandse mannen ─ zo'n vijfentwintig duizend ─ die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwillig hebben aangemeld voor de Duitse Waffen-SS. Hoewel dat een niet geringe hoeveelheid aan valse vaderlanders is, werd er direct na de oorlog nauwelijks naders over ervaren, aangezien niemand van hen zich publiekelijk heeft uitgelaten over zijn recente verleden. Praktisch niemand van hen is in de openbaarheid getreden. Het ligt voor de hand dat zo'n precair kapittel uit de vaderlandse geschiedenis zo'n zes decennia geleden had moeten worden aangepakt.

Documentaire
Joost Seelen is documentairemaker, en hij wilde graag een aantal van die mensen voor de camera het verhaal van toen laten doen. Van de thans nog in leven zijnde van die vijfentwintig duizend zijn er relatief weinig in leven, maar deze regisseur is erin geslaagd een zestal van hen, die allen de leeftijd der zeer sterken hebben bereikt, uitspraken te ontlokken. Zonder omhaal en eveneens zonder gene vertellen deze mannen over hun keuze voor die criminele organisatie, en ze vertellen eveneens over hun ervaringen aan het Oostfront, en we komen, als we kijken en luisteren ─ hetgeen ook bijna zeven decennia na dato niet voor iedereen even gemakkelijk te verdragen zal zijn ─ war er voor hen zo aantrekkelijk was aan het krankzinnig-monsterlijke systeem van Hitler en de met hem gelieerde Beesten, die in alle geledingen van de Duitse maatschappij van toen hun invloed geldend hadden gemaakt.

Dokument: Zwarte soldaten
De NCRV-documentaire van Joost Seelen draagt de titel Zwarte soldaten, en zal worden uitgezonden in de reeks Dokument, via Nederland 2, op maandag 2 mei, tussen 23:00 uur en 23:55 uur. Een herhaling zal worden uitgezonden op woensdag 11 maart, tussen 22:30 uur en 23:21 uur via het digitale tv-kanaal Holland Doc 24.

De laatste zeven maanden van Anne Frank

Documentaire van Willy Lindwer

Standbeeld van Anne Frank,
door Mari Andriessen, bij de
Westerkerk te Amsterdam.

In 1988 heeft regisseur Willy Lindwer een documentaire gemaakt waarin zeven vrouwen hun verhaal vertellen: zij allen hebben Anne Frank en haar familie gekend en hebben die mensen ervaren als een normaal meisje, respectievelijk een gewoon gezin.
Net als Anne Frank zijn deze vrouwen in Westerbork, Auschwitz en Bergen Belsen geweest. Maar zij konden, in tegenstelling tot Anne Frank, ruim twee decennia geleden nog getuigenis afleggen ─ over een tijd, die onverbrekelijk is verbonden met de bovengenoemde plaatsnamen ─ en wel zodanig dat er tot dan toe onbekende details uit het ─ als dramatisch en noodlottig kapittel aangemerkte ─ leven van Anne Frank aan het licht zijn gekomen.
Deze documentaire van Willy Lindwer zal worden gepresenteerd door de Joodse Omroep, via Nederland 2, op zondag 1 mei, van 's avonds 23:35 uur tot 00:25 uur in de nacht op maandag 2 mei.

Documentaire over Willy Lindwer

Regisseur Willy Lindwer

De regisseur van de Anne Frank-documentaire is diezelfde dag, maar dan vroeg in de middag, tussen 14:00 uur en 14:15 uur, zelf onderwerp van een documentaire, die op genoemd tijdstip eveneens door de Joodse Omroep, via dezelfde zender de ether in gestuurd zal worden. De titel van die korte docu luidt, geheel in overeenstemming met de feiten Geschiedschrijver in film. Voor de documentaire over Anne Franks laatste zeven maanden werd Willy Lindwer (geb. 1946) onderscheiden met een International Emmy Award.
De documentaire zal worden herhaald op het digitale kanaal met die foute naam: Holland Doc, op maandag 2 mei, tussen 18:22 uur en 19:14 uur, alsmede op woensdag 3 mei. tussen 20:00 uur en 20:56 uur, en dan nog eens in de nacht van donderdag 5 op vrijdag 6 mei, tussen 00:05 uur en 00:57 uur.
Voor meer informatie over eventuele herhalingen, tussen middernacht en 18:00 uur, kunt u kijken in de programmagegevens op de website van de zender in kwestie.

Boerenknechten: eindelijk bevrijd van harde hand

Landarbeiders in Groningen
Het NTR/VPRO-programma Andere Tijden, waarvan op zaterdag 19 februari via Nederland 2 weer een aflevering wordt uitgezonden, heet voor die gelegenheid Betere tiedn in Groningen. Het gaat daarin om landarbeiders die hebben gezucht onder de harde hand van enkele hereboeren, vooral in de periode vóór de Tweede Wereldoorlog. Na die cesuur zijn deze mensen er eindelijk in geslaagd zich te bevrijden van het juk. Dat is echter mede te daken aan het feit dat de mechanisatie zich vrijwel overal wist door te zetten.Doordat de onvermogende gezinnen niet zelden groot — lees: te groot— waren, moest het oudst aanwezige kind 'de boer op', dat wil zeggen aan het werk in een vreemde omgeving waar op geen enkel niveau sympathie voor hen bestond. Weliswaar verging het de meisjes die een dienst gingen vervullen, ook niet veel beter, maar hun lijdensweg duurde bijna nooit een heel leven lang, zoals dat van hun mannelijke collega's, doch 'slechts' totdat ze gingen trouwen.

Hier ziet u enkele mensen die het werk hebben gedaan dat in de aflevering van Andere Tijden aan bod komt in de aflevering van zaterdag 19 februari. Eerder was deze afbeelding te zien in de serie Het Verhaal van Groningen dat een vast onderdeel vormt van de programmering van TV Noord te Groningen. Dat gebeurde in het kader van de uitzending over landarbeiders en boerenknechten, waarvan delen in Andere Tijden te zien zullen zijn.

Gesprekken in 't Gronings
De aflevering zal wel worden ondertiteld omdat de gesprekken worden gevoerd in het Gronings. Dat is met mensen van de leeftijd der zeer sterken: de oudste van hen is 98 jaar, de jongste 84 jaar. Zeven mannen in die categorie blikken in de documentaire terug op de dagen van weleer. Voor die film — Van boerenknecht tot landarbeider — werden ze geïnterviewd door Ina Spijk en Annemarie van Buuren, voor de zender TV Noord.
Deze aflevering van Andere Tijden wordt op genoemde zender aanstaande zaterdag gepresenteerd  tussen 20:40 uur en 21:10 uur. Herhalingen kunnen worden bekeken op het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24, eerst op maandag 21 februari, tussen 20:00 uur en 20:29 uur; de tweede op dinsdag 22 februari, eveneens tussen 20:00 uur en 20:29 uur.
Extra uitzendingen in de nachtelijke uren en overdag kunt u eventueel vinden in de programmagegevens op de website van de zender in casu.

Spectaculaire luchtreis van Graf Zeppelin in 1929

Lady Grace Drummond-Hay (1895-1946) was in 1929 de enige vrouwelijke passagier tijdens de eerste reis rond de wereld aan boord van de Graf Zeppelin. Dat gebeurde in het kader van haar werk als journaliste voor het Hearst Press Empire. Die reis — welke nu alweer meer dan acht decennia geleden werd gerealiseerd — mag als spectaculair worden gekwalificeerd, aangezien dat 'vliegtuig' over Londen, Siberië, Tokio, Los Angeles en New York kon worden gesignaleerd. Tijdens die uitzonderlijke reis bloeide bloeide er 'iets moois' op tussen Grace en haar gehuwde collega Karl von Wiegand.

Dat alles wordt relatief breed uitgemeten in Farewell, een documentaire die zal worden uitgezonden door de NTR via Nederland 2 in het programma Het uur van de wolf, dat te zien zal zijn op dinsdag 23 november vanaf 23:00 uur tot 00:40 uur in de nacht op woensdag 24 november. Ongetwijfeld zal er binnen niet al te lange tijd een herhaling volgen via een van de digitale 24-uurs kanalen.