dinsdag 31 mei 2011

Documentaire over zwart geld van nazi-agenten

Arte-televisie vertoont op woensdag 1 juni, van 21:10 uur tot 22:20 uur, de documentaire Schwarze Kassen, handelend over de grote sommen gelds die kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog door (toen) voormalige nazi-agenten van bankrekeningen in Zwitserland zijn gehaald en vervolgens zijn gestort in de kas van de toen net opgerichte Christlich Demokratische Union (CDU). Het verhaal begint in de puinhopen van Berlijn, direct na de laatste oorlogshandelingen in 1945.
Deze Franse documentaire stamt uit 2008 en werd door drie auteurs/regisseurs gerealiseerd. Die drie zijn Fabrizio Calvi, Frank Garbely, Jean-Michel Meurisse. De film wordt uitgezonden op het beeldformaat 16:9, in HD-kwaliteit.
In aansluiting wordt een discussie over het thema gehouden, tussen 22:25 uur en 23:05 uur..
De documentaire en de discussie staan niet op de Arte-rol voor herhaling.

zondag 29 mei 2011

31 mei 1891: begin aanlegTranssiberische Spoorlijn

Op 31 mei is het honderdtwintig jaar geleden dat er een begin werd gemaakt met de aanleg van de Transsiberische Spoorlijn, die moest lopen van Moskou naar Vladivostok, hetgeen betekent (stad van) Vladimir (in het) Oosten; vostòk is Russische voor (het) Oosten.


In rood is de route aangegeven van de Transsiberische Spoorlijn, die van Moskou naar Vladivostok loopt.

Dat feit zal worden herdacht in het radioprogramma ZeitZeichen, dat wordt uitgezonden door de regionale Duitse zender WDR3 op dinsdag 31 mei, tussen 17:45 uur en 18:00 uur.

woensdag 25 mei 2011

Tien jaar strijd tussen Ted Heath en Harold Wilson


De beide protagonisten van de BBC Four-|
documentaire. Links Wilson, rechts Heath.
De Britse televisiezender BBC Four presenteert op woensdag 25 mei, tussen 22:00 uur en 23:00 uur onze tijd, een documentaire Heath vs Wilson: The 10 Year Duel. Zowel Edward Heath (1916-2005) alsook Harold Wilson (1916-1995) is in de jaren zeventig van de vorige eeuw Prime Minister van Groot-Brittannië geweest. Tien jaar heeft de strijd tussen deze beide heren, Ted Heath vertegenwoordigde daarbij de Conservatieven, Wilson zat in het Lagerhuis voor de sociaal-democraten: de Labour Party; hij was premier van 1964-1970, en nogmaals van 1974-76; toen moest hij om gezondheidsredenen aftreden. Ted Heath was eerste minister van het Verenigd Koninkrijk van 1970-1974.



dinsdag 17 mei 2011

Portret van Jacques Presser via Geschiedenis 24

Het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24, dat,evenals diverse andere Nederlandse televisiekanalen met dat getal in de naam, zeven etmalen per week continu uitzendt, stelt ons op 17 mei, tussen 20:03 uur en 21:05 uur, in staat kennis te nemen van een portret van de schrijver en historicus Jacques Presser (1899-1970). De man had voor de oorlog reeds gepubliceerd over het toenemende antisemitisme in Duitsland. Toch was het nog een hele schok toen de Duitsers in 1940 Nederland bezetten. Evenals Menno ter Braak, die het nodige aan anti-mofse sentimenten had geuit, heeft Presser getracht een einde aan zijn leven te maken, doch die poging is mislukt. Als gevolg van de maatregelen tegen Joden, afgekondigd door de bezetter, moest Presser zijn functie als docent aan het Vossius Gymnasium opgeven en kon hij eerst nog voor de klas blijven staan, zij het aan het Joods Lyceum in Amsterdam.
Het zijn vooral twee historische publicaties die Jacques Pressers reputatie hebben gevestigd: de Nacht der Girondijnen, dat als Boekenweekgeschenk 1957 werd verspreid. Jaren later, in 1965, is het tweedelige standaardwerk Ondergang over Kamp Westerbork uitgekomen. Ook tijdens de oorlogsjaren heeft Jacques Presser nog gepubliceerd, zij het onder pseudoniem. In 1943 bleek hij een vals persoonsbewijs bij zich te hebben, en daarom werd hij, via Westerbork, naar Kamp Sobibor gestuurd.
Kort na de opnamen voor het gefilmde portret ─ Wat niet voorbijgaat ─ dat door Geschiedenis 24 zal worden uitgezonden ─ ook alweer goed vier decennia geleden ─ stierf Jacques Presser.
Onlangs is een manuscript opgedoken dat drieënzestig jaar als verloren gold: Homo submersus. De latinisten onder u weten wat de titel inhoudt: de ondergedoken man/mens.

Presser, die diverse prijzen mocht ontvangen, schreef niet alleen historische werken, maar tevens een viertal detectives, waarvan Moord in Meppel, en Moord in Moordrecht de bekendste zijn gebleven.

zaterdag 14 mei 2011

De Hugenoten van de Ardèche in documentaire

De drie delen achtereen
Het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24 presenteert op maandag 16 mei, tussen 17:33 uur en 18:51 uur, de drie delen achtereen van een documentaire die in 1988 werd gemaakt voor de Evangelische Omroep door Willem Ouweneel over de geschiedenis van de Hugenoten in de Ardèche.
Gezicht op de stad Privas in de Franse Ardèche.
Deel één, getiteld De val van Privas, gaat over de belangrijkste Hugenotenstad Privas in de periode van de godsdienstoorlogen tijdens de zestiende en zeventiende eeuw.
In de tweede aflevering ─ Profeten in de Cevennes ─ wordt de voortzetting van de godsdienstoorlogen in de zeventiende eeuw, en het ontstaan van massabewegingen onder leiding van een kleine groepering die bekendheid kreeg als de Profeten, in de Cevennes.
De Comisards en de Désert is de titel van het derde deel van de documentaire in kwestie.
Daarin wordt bericht van de opstanden der Hugenoten in de achttiende eeuw.
Hetzelfde tv-kanaal zendt de drie delen nogmaals achtereen uit op woensdag 18 mei, tussen 21:33 uur en 22:51 uur.

maandag 9 mei 2011

IJslandse sagen in tv-programma van BBC Four

Liefhebbers van sagen en legenden zullen tevreden zijn als ze ontdekken ─ bij voorbeeld langs deze weg ─ dat de televisiezender BBC Four op dinsdag 10 mei, tussen 22:00 uur en 23:00 uur onze tijd, aandacht zal besteden aan klassieke IJslandse sagen ─ The Viking Sagas ─, welke niet alleen geweldige uitingen zijn gebleken van lyrische en/of epische kunst, maar die tevens hebben bewezen dat ze betrouwbare historische bronnen zijn.
In principe gaat het daarbij om mondeling doorgegeven geschiedenis, welke pas later op schrift werd gesteld, waarmee de 'beweeglijkheid' ietwat werd beperkt, en de verhalen in kwestie een meer vast karakter kregen, maar in de mondelinge versie vanzelfsprekend nog voldoende bewegingsvrijheid hadden voor de vertellers.

Titelpagina van een proza-versie van de
Edda uit de achttiende eeuw

Theoretisch gezien zijn de geboekstaafde versies betrouwbaarder want vast liggend, maar dat is slechts bij oppervlakkige beschouwing het geval, aangezien de talrijke mogelijkheden voor interpretatie open blijven. Dat is immers eveneens een vorm van dynamiek.
Zo bestaat er van de beroemdste IJslandse sage, de Edda, een lyrische versie en een latere, epische versie.
In een uur televisietijd kan daarover heel wat wetenswaardigs voor het voetlicht worden gebracht: het enige dat daarvoor nodig is, kan men met één woord omschrijven: kwaliteit.
Een herhaling van dit programma zal door dezelfde zender worden uitgezonden op maandag 16 mei, tussen 20:30 uur en 21:30 uur.

woensdag 4 mei 2011

Portret van president François Mitterand via Arte

François Mitterand in 1984.
Veertien jaar  ─ van 1981 tot 1995 ─ was François Mitterand (1916-1996) de ééntwintigste president van Frankrijk, toen in politiek-historische context omschreven als le cinquième republique, waarvan Mitterand de vierde president was.
Arte-tv presebteert een rijk geschakeerd portret van deze man onder de titel François Mitterand ─ Sozialist, Patriot, Weltpolitiker. Daarin wordt wordt vooral aandacht besteed aan het buitelands beleid dat deze president heeft gevoerd.

Opvallend in dat kader was het feit dat Mitterand, samen met de volstrekt anders gestructureerde, en dito georiënteerde ─ in wezen anti-socialistisch ─ Duitse bondskanselier, Helmut Kohl goed uit de voeten kon, en samen met hem een vrijwel onaantastbaar machtsblok in Europa vormde, zoals zijn veel rechtsere voorganger, Valéry Giscard d'Estaing, met Kohls voorganger, de sociaal-democratische Bondskanselier Helmut Schmidt, goed door één deur kon en eveneens vrijwel alle macht in Europa bij zich geconcentreerd hielden.
De documentaire film uit 2011 van Patrick Barbéris, gerealiseerd voor Arte France ─ die op woensdag 4 mei wordt uitgezonden tussen 20:15 uur en 21:35 uur in HD-kwaliteit, op het beeldformaat 16:9 ─, zal nog twee maal worden herhaald: de eerste keer op donderdag 5 mei vanaf 14:45 uur; de tweede keer op dinsdag 10 mei, 's ochtends vanaf 10:00 uur.

Speelfilm via TV5 Monde
Op donderdag 5 mei biedt de Franstalige zender TV5 Monde de herhaling van een Franse speelfilm uit 2010 van Serge Moati: Changer la vie ─ Mitterand 81-83. Die rolprent vormt de derde kroniek op rij van drie journalisten ─ Serge Moati, Christoph Barbier en Hugues Nancy ─ over politieke ontwikkelingen die zij zelf hebben meegemaakt. Deze film wordt op genoemde zender gepresenteerd tussen 18:35 uur en 20:10 uur.

Toen François Mitterand in mei 1981 de linkse president van van Frankrijk werd in het rechtse Elysée, leed hij reeds aan prostaatkanker, hetgeen verder onbekend was en hetgeen hij tot kort voor zijn verscheiden in 1996 geheim heeft kunnen houden. Die ziekte heeft ertoe geleid dat hij zijn hervormingsplannen versneld heeft willen doorzetten.
De man, een groot liefhebber van boeken, had voor zijn presidentschap reeds één en ander gepubliceerd.

maandag 2 mei 2011

Zwarte soldaten vullen een pekzwarte bladzijde

Zes foute Nederlanders vertellen hun verhaal
Een super-schandvlek voor ons land bestaat in het grote aantal Nederlandse mannen ─ zo'n vijfentwintig duizend ─ die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwillig hebben aangemeld voor de Duitse Waffen-SS. Hoewel dat een niet geringe hoeveelheid aan valse vaderlanders is, werd er direct na de oorlog nauwelijks naders over ervaren, aangezien niemand van hen zich publiekelijk heeft uitgelaten over zijn recente verleden. Praktisch niemand van hen is in de openbaarheid getreden. Het ligt voor de hand dat zo'n precair kapittel uit de vaderlandse geschiedenis zo'n zes decennia geleden had moeten worden aangepakt.

Documentaire

Joost Seelen is documentairemaker, en hij wilde graag een aantal van die mensen voor de camera het verhaal van toen laten doen. Van de thans nog in leven zijnde van die vijfentwintig duizend zijn er relatief weinig in leven, maar deze regisseur is erin geslaagd een zestal van hen, die allen de leeftijd der zeer sterken hebben bereikt, uitspraken te ontlokken. Zonder omhaal en eveneens zonder gene vertellen deze mannen over hun keuze voor die criminele organisatie, en ze vertellen eveneens over hun ervaringen aan het Oostfront, en we komen, als we kijken en luisteren ─ hetgeen ook bijna zeven decennia na dato niet voor iedereen even gemakkelijk te verdragen zal zijn ─ war er voor hen zo aantrekkelijk was aan het krankzinnig-monsterlijke systeem van Hitler en de met hem gelieerde Beesten, die in alle geledingen van de Duitse maatschappij van toen hun invloed geldend hadden gemaakt.

Dokument: Zwarte soldaten

De NCRV-documentaire van Joost Seelen draagt de titel Zwarte soldaten, en zal worden uitgezonden in de reeks Dokument, via Nederland 2, op maandag 2 mei, tussen 23:00 uur en 23:55 uur. Een herhaling zal worden uitgezonden op woensdag 11 maart, tussen 22:30 uur en 23:21 uur via het digitale tv-kanaal Holland Doc 24.

zondag 1 mei 2011

De laatste zeven maanden van Anne Frank

Documentaire van Willy Lindwer
Standbeeld van Anne Frank,
door Mari Andriessen, bij de
Westerkerk te Amsterdam.
In 1988 heeft regisseur Willy Lindwer een documentaire gemaakt waarin zeven vrouwen hun verhaal vertellen: zij allen hebben Anne Frank en haar familie gekend en hebben die mensen ervaren als een normaal meisje, respectievelijk een gewoon gezin.
Net als Anne Frank zijn deze vrouwen in Westerbork, Auschwitz en Bergen Belsen geweest. Maar zij konden, in tegenstelling tot Anne Frank, ruim twee decennia geleden nog getuigenis afleggen ─ over een tijd, die onverbrekelijk is verbonden met de bovengenoemde plaatsnamen ─ en wel zodanig dat er tot dan toe onbekende details uit het ─ als dramatisch en noodlottig kapittel aangemerkte ─ leven van Anne Frank aan het licht zijn gekomen.
Deze documentaire van Willy Lindwer zal worden gepresenteerd door de Joodse Omroep, via Nederland 2, op zondag 1 mei, van 's avonds 23:35 uur tot 00:25 uur in de nacht op maandag 2 mei.

Documentaire over Willy Lindwer

Regisseur Willy Lindwer
De regisseur van de Anne Frank-documentaire is diezelfde dag, maar dan vroeg in de middag, tussen 14:00 uur en 14:15 uur, zelf onderwerp van een documentaire, die op genoemd tijdstip eveneens door de Joodse Omroep, via dezelfde zender de ether in gestuurd zal worden. De titel van die korte docu luidt, geheel in overeenstemming met de feiten Geschiedschrijver in film. Voor de documentaire over Anne Franks laatste zeven maanden werd Willy Lindwer (geb. 1946) onderscheiden met een International Emmy Award.
De documentaire zal worden herhaald op het digitale kanaal met die foute naam: Holland Doc, op maandag 2 mei, tussen 18:22 uur en 19:14 uur, alsmede op woensdag 3 mei. tussen 20:00 uur en 20:56 uur, en dan nog eens in de nacht van donderdag 5 op vrijdag 6 mei, tussen 00:05 uur en 00:57 uur.
Voor meer informatie over eventuele herhalingen, tussen middernacht en 18:00 uur, kunt u kijken in de programmagegevens op de website van de zender in kwestie.