vrijdag 18 juli 2008

Stauffenberg-speelfilms vrijwel gelijktijdig op de beide Duitse publieke netten — slechte coördinatie

Een halve eeuw afstand
In de nacht van vrijdag 18 op zaterdag 19 juli presenteren de beide publieke Duitse televisiezenders — ARD/Das Erste en ZDF — elk een andere gedramatiseerde versie van de gebeurtenissen op 20 juli 1944, waarin Claus Schenk Graf von Stauffenberg, de leiding rol had.
Tussen de beide films ligt een halve eeuw. Het is alleen mogelijk deze films achtereen te zien als men één der beiden via elektronica opneemt, aangezien de uitzendtijden van de rolprenten elkaar overlappen.

Der 20. Juli
De oudste van de twee films, Der 20. Juli, is in 1955 gerealiseerd door Falk Harnack (1913-1991), een man die zelf tijdens de oorlog in 'de ondergrondse' zat en onder meer contacten onderhield met Sophie en Hans Scholl van de groep Die Weisse Rose. Hij heeft de tijd in kwestie als volwassene direct meebeleefd en had daardoor een positie met veel voordelen ten opzichte van anderen, die ver na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog hun producten hebben afgeleverd, al hadden die weer het voordeel van de afstand(elijkheid) en het eventueel grotere aantal invalshoeken.


Harnacks film wordt aangekondigd als historisch drama, dat een reconstructie biedt van de aanslag op Hitler, die was voorbereid door Claus Stauffenberg en op 20 juli 1944 in praktijk werd gebracht. Wolfgang Preiss (1910-2002), Annemarie Düringer (geb. 1925) en Robert Freitag (geb. 1916) spelen daarin de hoofdrollen. Deze film wordt uitgezonden door het ZDF en begint om 00:10 uur en duurt tot 01:45 uur.

Stauffenberg
Het op feiten gebaseerde oorlogsdrama Stauffenberg is een speelfilm uit 2004, geregisseerd door Jo Baier (geb. 1949), waarin eveneens een beeld wordt geschetst van de Opstand van het Geweten — ruim een decennium nadat de Incarnatie van het Beest uit de Afgrond — in het lichaam van een extreem verwrongen geest — bezit van Duitsland en zijn tachtig miljoen inwoners had genomen. Hierin spelen, en dat ligt voor de hand, veel jongere acteurs — allen Duits en geboren na de Tweede Wereldoorlog de hoofdrollen: Sebastian Koch (geb. 1962), Ulrich Tukur (geb. 1957) en Hardy Krüger junior (geb. 1968), en gelukkig zijn bij geen van deze drie protagonisten Hollywood-invloeden te bespeuren.
Op de DVD-versie van de film staat als ondertitel Aufstand der Generäle. Op de info-pagina daarover wordt gerefereerd aan een alternatieve titel: Operation Valkyrie. Dat laatste begrip is eveneens de titel geworden van alweer een andere, nieuwere versie, die door Hollywood en een extreem ambitieuze sektariër werd geïnitieerd, maar gelukkig vooralsnog op de plank is blijven liggen. Zie daartoe onze eerdere bijdrage op deze site.
Sebastian Koch heeft gedurende het afgelopen decennium ook in andere speelfilms de rol van een leidende figuur binnen het Derde Rijk op zich genomen, zoals die van architect Albert Speer in de Speer und Er, eveneens uit 2004, geregisseerd door Heinrich Breloer. Hetzelfde geldt voor Ulrich Tukur, die de rol van de theoloog Dietrich Bonhoeffer — die zich nadrukkelijk als tegenstander van het Derde Rijk heeft geprofileerd — op zich heeft genomen in de rolprent Bonhoeffer uit 2000, van regisseur Eric Till.
Stauffenberg, als televisiefilm geproduceerd voor, en in het jaar van ontstaan uitgezonden door, de ARD, begint vrijdag 18 juli om 23:30 uur en heeft de klassieke speelduur van negentig minuten.
____________
Afbeeldingen
1. Stauffenberg-postzegel van 20 eurocent, in 1964 uitgegeven door de Deutsche Bundespost.
2. Scène uit Der 20. Juli van Falk Harnack. Geheel rechts Wolfgang Preiss als Claus von Schenk Graf Stauffenberg.
3. Voorplat van de DVD-versie van Stauffenberg (Jo Baier) met Sebastian Koch in de titelrol.

woensdag 16 juli 2008

Stauffenberg-documentaire in de ARD-serie Geheimnis Geschichte vanavond op de buis

Heldenrol voor een anti-democraat
Nadat enige tijd geleden terecht de nodige ophef is ontstaan over de Stauffenberg-speelfilm waarin een Amerikaanse glamourboy en tevens flutacteur de rol van de wereldwijd bekendste onder de Hitler-tegenstanders toebedeeld kreeg — en beslist niet op basis van zijn acteerprestaties, doch om redenen van wel volstrekt andere aard, die zeer direct met de financiële structuren in het Hollywoodse te maken hebben — en men daardoor de zoveelste vertekende voorstelling van de werkelijkheid anno toen zou krijgen voorgeschoteld, passend bij het verlangen van de meest beruchte aller sektariërs anno nu. De thans nog levende 72-jarige zoon Berthold Maria Schenk Graf von Stauffenberg verwachtte van de rol van Tom Cruise niets anders dan een vreselijke verkitsching. Die rolprent zou in 2008 in de bioscopen komen, maar is inmiddels op de lange baan geschoven: voorlopig naar 2009. Er is op meer dan alleen het thema hoofdrol, maar tevens op de presentatie naar buiten, flink wat kritiek gekomen. In het officiële Hollywood regeert uitsluitend het geld in combinatie met scientology. Het geruisloos verdwijnen van de film op de archiefplanken aldaar zal dan ook wel een vrome wens zijn . . . . en blijven.
Hoe de werkelijkheid er uit zag omtrent Claus Philip Maria Graf Schenk von Stauffenberg (1907-1944) — en die speelde nu eenmaal bepaald geen alledaags-democratische rol — wordt in een korte documentaire getoond, die woensdag 16 juli, 's avonds laat — tussen 23:30 uur en middernacht — door het eerste Duitse publieke televisienet, ARD/Das Erste, zal worden uitgezonden in het programma Geheimnis Geschichte. Bovengenoemde zoon van de toenmalige graaf komt aan het woord en schets dan een heel ander portret van zijn vader dan de gebruikelijke leer- en leesstof.
____________
Afbeeldingen
1. Stauffenberg-buste.
2. Claus Stauffenberg in Wehrmacht-uniform.

zondag 13 juli 2008

De mysterieuze moord op Robert Kennedy — zondag 13 juli in ZDF's Geschiedenismagazine

Bijzondere details
Op zondag 13 juli zal het tweede Duitse publieke televisienet in de reeks met de onmogelijke titel ZDF History — waarom toch opnieuw een knieval voor de taalverloedering waarmee het Yankendom de oude wereld in weer een nieuwe greep houdt —, tussen 23:35 uur en 00:20 uur, een documentaire uitzenden getiteld Der mysteriöse Mord an Robert Kennedy. Deze film toont een reconstructie van de moord, op 6 juni 1968, op de in 1925 geboren Robert Kennedy — de jongere broer van de bijna vijf jaar eerder eveneens om zeep geholpen president John Kennedy (1917-1963) — die minister van Justitie in de regering van zijn broer was.
De reconstructie is gerealiseerd aan de hand van de politieverslagen, en op basis van details die toen over het hoofd zijn gezien, die wellicht zouden kunnen bijdragen tot een meer heldere kijk op de gebeurtenissen en eventueel zouden kunnen leiden tot genuanceerdere, respectievelijk geheel andere conclusies dan tot dusverre voor vaststaand zijn aangenomen. Eén ding zal zeker overeind blijven: Robert Kennedy is wel overleden als gevolg van een aanslag.