dinsdag 17 mei 2011

Portret van Jacques Presser via Geschiedenis 24

Het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24, dat,evenals diverse andere Nederlandse televisiekanalen met dat getal in de naam, zeven etmalen per week continu uitzendt, stelt ons op 17 mei, tussen 20:03 uur en 21:05 uur, in staat kennis te nemen van een portret van de schrijver en historicus Jacques Presser (1899-1970). De man had voor de oorlog reeds gepubliceerd over het toenemende antisemitisme in Duitsland. Toch was het nog een hele schok toen de Duitsers in 1940 Nederland bezetten. Evenals Menno ter Braak, die het nodige aan anti-mofse sentimenten had geuit, heeft Presser getracht een einde aan zijn leven te maken, doch die poging is mislukt. Als gevolg van de maatregelen tegen Joden, afgekondigd door de bezetter, moest Presser zijn functie als docent aan het Vossius Gymnasium opgeven en kon hij eerst nog voor de klas blijven staan, zij het aan het Joods Lyceum in Amsterdam.
Het zijn vooral twee historische publicaties die Jacques Pressers reputatie hebben gevestigd: de Nacht der Girondijnen, dat als Boekenweekgeschenk 1957 werd verspreid. Jaren later, in 1965, is het tweedelige standaardwerk Ondergang over Kamp Westerbork uitgekomen. Ook tijdens de oorlogsjaren heeft Jacques Presser nog gepubliceerd, zij het onder pseudoniem. In 1943 bleek hij een vals persoonsbewijs bij zich te hebben, en daarom werd hij, via Westerbork, naar Kamp Sobibor gestuurd.
Kort na de opnamen voor het gefilmde portret ─ Wat niet voorbijgaat ─ dat door Geschiedenis 24 zal worden uitgezonden ─ ook alweer goed vier decennia geleden ─ stierf Jacques Presser.
Onlangs is een manuscript opgedoken dat drieënzestig jaar als verloren gold: Homo submersus. De latinisten onder u weten wat de titel inhoudt: de ondergedoken man/mens.

Presser, die diverse prijzen mocht ontvangen, schreef niet alleen historische werken, maar tevens een viertal detectives, waarvan Moord in Meppel, en Moord in Moordrecht de bekendste zijn gebleven.

Geen opmerkingen: