zondag 23 november 2008

Drie historische documentaires via het ZDF in de nacht op maandag 24 november, na Nachtstudio

Eerst nog Nachtstudio
Het tweede Duitse publieke televisienet ZDF biedt in de nacht van zondag 23 op maandag 24 november na het maandelijkse discussieprogramma Nachtstudio — dat tussen 00:45 uur en 01:45 uur zal worden uitgezonden en eveneens als een documentair programma kan worden beschouwd met steeds opnieuw een maatschappelijk relevant onderwerp.
Deze keer behandelen de gespreksdeelnemers het thema Waardigheid in de laatste levensjaren van een menselijk wezen: over dementie en dood. En over het feit dat de medische wetenschap dienaangaande nog niet erg ver is gevorderd.
Gespreksleider is, zoals altijd, Volker Panzer.

Drie documentaires achtereen
De drie documentaires, die dan, tussen kwart voor twee en vier uur, volgen, duren stuk voor stuk drie kwartier en worden in vertelvorm, door de internationaal hoog in aanzien staande Duitse acteur Maximilian Schell, voorgesteld. Het betreft in alle drie gevallen een herhaling van afleveringen uit een reeks documentaires uit het jaar 2006. De drie films worden op het formaat 16:9 uitgezonden. Al deze documentaires maken deel uit van TERRA XXL — Die lange Nacht der Verloren Reiche. In een dtv-paperback, die in samenwerking met het ZDF tot stand is gekomen, worden diverse programma's uit de fascinerende ZDF-reeks TERRA X, toegespitst op Große Mythen, uitgebreid behandeld.

Einde van de Tsaren
Met het doden, op 17 juli 1918, van negen personen — de Russische tsaar, de tsarina en hun vier kinderen, alsmede drie leden van hun heel directe personeel — kwam er een einde aan de heerschappij van het toenmalige tsarenbewind in Rusland. Dat gebeurde, in een kelder in de Siberische stad Jekatarinenburg, door een executiecommando van de communisten, die in 1917 de macht in dat enorme rijk hadden overgenomen. Vandaag de dag bevindt zich een kathedraal op de plaats van die historisch beladen gebeurtenis. De tsarenfamilie is heilig verklaard, en dat laat weer eens zien op welke schrikbarende willekeur zoiets is gebaseerd. Hoewel een executie als de op bovengenoemde datum, zonder enige vorm van proces, op geen enkele wijze goed te praten valt, mag niemand voorbijgaan aan de beestachtigheden die in naam van, en niet zelden op direct commando van, de achtereenvolgende tsaren hebben plaatsgegrepen. Vrijwel al die tsaren zaten, net als andersoortige dictatoren en aanverwante beesten in mensengedaante, van onder tot boven onder het bloed.
In de film, die de titel Das Ende der Tsaren draagt, komen gerenommeerde historici aan het woord die zich buigen over de vraag of deze terroristische daad door het inmiddels communistische regime van Rusland had kunnen worden voorkomen.
Het spreekt vanzelf dat er ruime aandacht aan de laatste Tsaar, Nikolaj II, wordt besteed. Diens eigen moeder twijfelde in hoge mate aan diens visie op politiek en maatschappij.
De vervolging van Nikolaj II en zijn familie werd door het Russische Hoogerechtshof onwettig verklaard. In1998 werden de stoffelijke resten, voor zover deze zijn gevonden, in de nieuw gebouwde kathedraal herbegraven.

Het Ottomaanse Rijk
Na de documentaire over de ondergang van de Tsaren volgt, tussen 02:30 uur en 03:15 uur een documentaire over de opkomst en ondergang van het Ottomaanse rijk.
Op 29 mei 1453 effenen de Janitsjaren de weg naar Europa voor de Ottomanen door de stad Constantinopel in te nemen, nadat ze de muren van deze — in die periode in onze geschiedenis, fraaiste stad, die als onneembare veste te boek stond — stad onder leiding van Sultan Mehmet wekenlang met enorme kanonnen hadden bestookt.
Met behulp van deskundigen schetst de film een beeld over de enorme kracht, die deze kleine Turkenstam, onder leiding van Osman in Anatolië had opgebouwd, en de daaruit voortvloeiende macht, die ertoe heeft geleid dat twee eeuwen later de opvolgers van deze Osman een rijk beheersten dat zich uitstrekte van Algerije tot aan Perzië en van Hongarije tot aan de Golf van Aden: een halve wereld, zogezegd.

De laatste Duitse keizer
De bijzondere Terra XXL-lange nacht wordt besloten met een documentaire over de opkomst en ondergang van het Duitse keizerrijk. De titel van de film, Kaiser Wilhelm — Mit Hurra in den Untergang, is niet vrij van dubbele bodems, die wellicht in de loop van de drie kwartier tussen 03:15 uur en 04:00 uur zullen worde blootgelegd.
Als de verschillende Duitse vorsten in 1871 in Versailles bijeenkomen om, onder leiding van de IJzeren Kaselier Otto von Bismarck, de proclamatie van de Duitse bij te wonen en de koning van Pruisen uit te roepen tot keizer, blijkt weer eens hoezeer die kanselier zijn voorstellingen, wensen en verlangens had weten door te drijven. Om de Duitse eenheid te bewerkstelligen had deze — besnorde en veelal gehelmd met vederbos voorgestelde, grote baas van het Duitse gebeuren — de oorlog tegen Frankrijk geïnitieerd en de kroning van de keizer te Versailles als afsluiting van dat conflict gemanipuleerd, waarmee hij de Duitse eenheid voor lange tijd, zo niet voorgoed, meende te kunnen vestigen.
Dit in zeer korte tijd door Bismarck van wensbeeld tot realiteit gecreëerd keizerrijk van wat eerst twaalf Duitse deelstaten waren, had daarmee een inwonertal dat alle omringende naties overtrof, en binnen twee decennia was het land erin geslaagd alle concurrenten in de sfeer der industrie achter zich te laten. Maar niet alleen in die categorie, doch tevens in de medische en chemische wetenschappen wist Duitsland in die korte tijd bovenaan de ranglijst te geraken.
Hoe het dan mogelijk was dat goed vier decennia na Versailles al het bereikte op het spel werd gezet, wordt in deze documentaire onderzocht.
____________
Afbeeldingen
1. Logo van het ZDF-programma Nachtstudio met het gezicht daarvan: Volker Panzer.
2. Voorzijde van de dtv-paperback met Terra X-artikelen.
3. Tsarenkathedraal. (Foto: ZDF.)
4. Het tsarenechtpaar Nikolaj en Alexandra. (Foto: ZDF.)
5. De slag om Constantinopel. (Foto: ZDF.)
6. Kaiser Wilhelm II (1859-1941), die na zijn afdanking de rest van zijn dagen in het Nederlandse Doorn (Utrecht) sleet. (Foto: ZDF.)
7. De IJzeren Kanselier Otto von Bismarck (1815-1898) hier als staatsman in burgerpak.

Geen opmerkingen: