Mahatma Gandhi — Sterven voor de vrede. Nieuwe biografie en actuele Arte-televisie-documentaire

Documentaire op de buis
Op woensdag 6 februari, 's avonds tussen 21:50 uur en 22:45 uur, presenteert de Duits-Franse cultuurzender Arte de Franse televisiedocumentaire uit 2005 voor, die als Duitse titel Mahatma Gandhi — Sterben für den Frieden meekreeg. De aanleiding voor deze uitzending ligt in het feit dat het 30 januari zestig jaar geleden was dat een groep fanatici een aanslag op de prediker van het geweldloze verzet heeft beraamd en één van de twee broer Godse de trekker heeft overgehaald en daarvoor in 1949 is geëxecuteerd. Zijn broer Godal heeft tot 2005 geleefd. Hij is één van de fguren die in de documentaire aan het woord komt.
De documentaire toont de nationalistische en religieuze conflicten waarmee India na de dood van Gandhi en de onafhankelijkheid van de Britse koloniale heerschappij werd geconfronteerd. Enkele van die problemen spelen tot op de huidige dag een niet te negeren rol en het is niet overdreven te stellen dat die natie daar af en toe nog aardig mee te kampen heeft.
Deze Franse Arte-film uit 2005 heeft een lengte van 51 minuten, en wordt op het formaat 4:3 uitgezonden met stereofonisch geluid. Regisseur is Arnaud Madagaran.

Drie herhalingen
In deze documentatie wordt de kijker geconfronteerd met flink wat archiefbeelden, waarin drie 'deskundigen'aan het woord komen. Naast de bovengenoemde Godse, die deel uitmaakte van de acht samenzweerders, komen de Britse historicus David Hardiman en de Franse politicoloog Christophe Jaffrelot aan het woord.
Arte zal de documentaire drie keer herhalen, en wel op zondag 10 februari om 13:00 uur, op dinsdag 12 februari om 10:50 uur en in de nacht van dinsdag 19 op woensdag 20 februari om 05:00 uur in de ochtend.

Nieuwe biografie
In januari is bij dtv in München in de reeks dtv portrait een nieuwe, compacte doch tevens zeer complete biografie verschenen over de man die als Mohandas Karamchand Gandhi was geboren, doch die de bijnaam kreeg Mahatma — = (de) grote ziel — en als zodanig in de hele wereld bekend is gebleven. Hij kreeg over de hele aardbol in een bepaalde context veel gezag en onderhield contacten met politici en talvan andersoortige 'hoogwaardigheidsbekleders', waarvan sommigen wel naar hem wilden luisteren, al dan niet letterlijk. Hij was eenschoolvoorbeeld voor de ascetische levensouding en het geweldloos verzet. Toch is het hem niet gelukt daarmee de splijting in de Indiase samenleving minder scherp te maken: de radicaliteit bestaat in diverse gedaanten tot op de huidge dag in de Indiase maatschappij, hetgeen eveneens in de filmdocumentaire duidelijk wordt.
De auteur van de biografie, Albrecht Hagemann, die in 1948 werd geboren, is historicus en sociaal wetenschapper, die al eerder de aandacht heeft getrokken met biografische werken over Nelson Mandela en Fidel Castro. Met dit Gandhi-boek heeft hij opnieuw een boeiend, informatief en zeer leesbaar boek geschreven, waarmee een verrijking van de bestaande literatuur over de persoon Gandhi en de geschiedenis van diens vaderland in de laatste decennia van de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw is gerealiseerd.
__________
Albrecht Hagemann: Mahatma Gandhi. Biografie in de reeks dtv portrait. 192 pag., rijk geïllustreerd; paperback, Deutscher Taschenbuch Verlag, Munchen, Januari 2008.
ISBN 978-3-423-31088-8.
Prijs € 10,— (in de gehele BRD en in NL bij Boekhandel Die Weisse Rose te Amsterdam).
____________
1. De samenzweerders, die de moord op Gandhi hebben beraamd. In de staande rij, de tweede van links is Gopal Godse, die aan het woord komt in de filmdocumentaire op Arte televisie. Zittend, op de voorste rij, de derde van links is Nathuram Godse, die de trekker heeft overgehaald.
2. Gandhi met Charlie Chaplin te Londen in 1931.
3. Voorplat van de nieuwe Gandhi-biografie in de reeks dtv portrait.