Koning van door Hitler bezet Engeland: Edward VIII

Edward VIII uit het Huis
Windsor (1894-1972).

Als de dreiging die in de roman SS-GB uit 1978, van de thriller-auteur Len Deighton (geb. 1929), nadrukkelijk werd omschreven, werkelijkheid zou zijn geworden — dat het als nazi-Duitsland bekend staande, omvangrijke misdaadsyndicaat in het plan voor een invasie van Britse bodem zou zijn geslaagd —, was het niet denkbeelding geweest dat de op 11 december 1936 afgetreden koning Edward VIII door Hitler in zijn kort tevoren opgegeven functie zou zijn teruggeplaatst.
Nauwelijks een jaar hield deze in 1894 geboren Edward uit het Huis Windsor de Britse troon bezet toen hij bekendgemaakt heeft dat hij in het huwelijk wenste te treden met de Amerikaanse Wallis Simpson (1896-1986). 

De Amerikaanse Wallis Simpson
die met Edward VIII trouwde.

Dat heeft hem in woelig vaarwater doen belanden: zowel de Britse regering alsook het volk was not amused, mede doordat die Amerikaanse reeds tweemaal getrouwd was geweest. Weliswaar meende de koning nog wel een compromis te kunnen sluiten: zijn verbeide echtgenote zou niet als koningin fungeren en hun kinderen zouden geen kandidaat voor troonsopvolging worden. Edward bleek echter te optimistisch: de regering Churchill speelde zijn spel niet mee.
De woorden waarmee de koning zijn aftreden had bekendgemaakt, waren zodanig gekozen dat ze nuchter beschouwd niet onjuist waren. Hij had gezegd niet te kunnen functioneren zonder de steun van zijn echtgenote.
In de periode na zijn troonsafstand is er contact geweest van Edward en mevrouw Simpson met Adolf Hitler op de Obersalzberg, en mede — doch niet alleen — daardoor bleef de geruchtenstroom op gang waarin steevast werd gezegd dat zij sympathie voor de nazi's koesterden. Edward wees zulks verre van zich en kwalificeerde hij in zijn na de tweede Wereldoorlog verschenen autobiografie Hitler als "een enigszins belachelijke figuur met theatrale poses en bombastische pretenties."

Handtekening van Edward, met de
toevoeging RI (Rex Imperator)

Er bestaan echter voldoende bronnen die een andere taal spreken en die komen, onder meer, aan bod in de documentaire Edward VIII und die Nazis — Mythos und Wahrheit. Deze wordt op dinsdag 18 januari door het tweede publieke Duitse televisienet vertoond tussen 20:15 uur en 21:00 uur.

Ongrijpbaar maar toch existent: Hollands licht

Documentaire van Piter-Rim de Kroon
Het digitale Nederlandse televisiekanaal Geschiedenis 24 vertoont op vrijdag 7 januari, tussen21:41 uur en 23:14 uur, een documentaire met de titel Hollands Licht van Piter-Rim de Kroon. De maker van de film stelt daarin een onderzoek in naar dat befaamde maar o zo ongrijpbare fenomeen binnen de Nederlandse cultuurgeschiedenis.

Joseph Beuys, deel van een
Affiche uit 1974 waarop Beuys'
eerste discussie in de VS groot
werd aangekondigd.

De mare — die een lang leven beschoren is — gaat dat het licht in de regio Holland van een heel bijzonder kaliber is, maar er is ook iemand geweest — eveneens een aparte figuur binnen de wereld der kunsten —, die heeft beweerd dat het specifiek Hollandse licht in het midden van de twintigste eeuw zijn helderheid heeft verloren. Dat was het buitenbeentje Joseph Beuys (1921-1986) — de man met onafscheidelijke hoed —, die enige tijd lid was van de Deutsche Bundestag (qua functie vergelijkbaar met onze Tweede Kamer) voor de partij Die Grünen.